📖 MỤC LỤC BÀI VIẾT 📖
Với dân số khổng lồ trên 1,4 tỷ dân, Trung Quốc đang đối mặt với thách thức không nhỏ trong việc đảm bảo dịch vụ y tế đồng đều giữa khu vực nông thôn và thành thị. Đặc biệt, khi thu nhập người dân tăng lên, kéo theo nhịp sống đô thị hóa hối hả, đã tác động không nhỏ đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
Đáng chú ý, vào năm 2021, có đến 50% người trưởng thành tại Trung Quốc được ghi nhận thừa cân hoặc béo phì. Trong bối cảnh đó, những xu hướng đổi mới nào đang nổi lên để mang đến giải pháp chăm sóc sức khỏe cộng đồng vừa tiện lợi, an toàn, vừa thu hẹp khoảng cách y tế giữa nông thôn và thành thị tại Trung Quốc?
1. Xét nghiệm máu siêu tốc nhờ AI (1 phút/mẫu)
Trong bức tranh toàn cảnh của y học hiện đại, xét nghiệm máu tựa như một "cánh cửa sổ" hé lộ những bí mật sâu kín về tình trạng sức khỏe, là công cụ không thể thiếu để chẩn đoán và theo dõi vô vàn bệnh lý.
Sự phổ biến ngày càng tăng của các xét nghiệm này đã đặt ra một bài toán không nhỏ cho các phòng xét nghiệm lâm sàng: Làm sao để đáp ứng khối lượng công việc khổng lồ, đảm bảo độ chính xác tuyệt đối trong từng kết quả, đồng thời rút ngắn thời gian trả kết quả vốn luôn được bệnh nhân và giới chuyên môn kỳ vọng?
Phương pháp soi kính hiển vi truyền thống, dù vẫn giữ vững vị thế "tiêu chuẩn vàng", lại bộc lộ những hạn chế cố hữu: tốn kém thời gian, đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao và không tránh khỏi yếu tố chủ quan. Thêm vào đó, tình trạng thiếu hụt các chuyên gia huyết học dày dặn kinh nghiệm, đặc biệt ở những vùng sâu vùng xa, càng làm gia tăng áp lực lên hệ thống y tế.
Thị trường xét nghiệm máu tại Trung Quốc đang trải qua sự tăng trưởng đáng kể. Theo một báo cáo, thị trường này dự kiến sẽ đạt doanh thu 9.469,0 triệu USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) dự kiến là 12,3% từ năm 2025 đến 2030 . Trong năm 2024, doanh thu ước tính của thị trường này là 4.797,9 triệu USD.
Với tầm nhìn chiến lược, Mindray đã sớm nhận ra vai trò then chốt của AI trong việc nâng tầm hiệu quả chẩn đoán. Hãng đã chủ động đầu tư nghiên cứu và ứng dụng công nghệ này vào các dòng thiết bị xét nghiệm máu của mình, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực.
Hiện tại, Mindray hoạt động mạnh mẽ trên ba "trụ cột" chính: Theo dõi bệnh nhân, hỗ trợ sự sống, sản phẩm chẩn đoán In-Vitro và hệ thống hình ảnh y tế. Với mạng lưới nghiên cứu và phát triển (R&D), marketing và dịch vụ phủ rộng khắp toàn cầu, sản phẩm và giải pháp của Mindray đã "in dấu chân" tại hơn 190 quốc gia và khu vực.
Một minh chứng tiêu biểu cho sự sáng tạo và khả năng ứng dụng AI của Mindray chính là sự ra đời của MC-80 Automated Digital Cell Morphology Analyzer vào tháng 9 năm 2021.
Kết quả phân tích được hiển thị một cách trực quan và dễ hiểu, cho phép người dùng dễ dàng xem xét và xác thực. Đặc biệt, máy còn được trang bị chức năng STAT, cho phép ưu tiên xử lý các mẫu bệnh phẩm khẩn cấp, giúp rút ngắn thời gian chờ đợi trong những tình huống quan trọng.
Một trong những điểm sáng giá nhất của MC-80 chính là độ chính xác "vượt trội". Được trang bị khả năng "nhìn thấu" những chi tiết nhỏ nhất và những mẫu phức tạp mà mắt thường khó có thể nhận diện. Điều này không chỉ giúp các bác sĩ có được những thông tin chi tiết và đáng tin cậy hơn về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà còn góp phần giảm thiểu "sai sót con người". Bằng việc loại bỏ những lỗi chủ quan có thể xảy ra trong quá trình phân tích thủ công, MC-80 đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy cao cho mỗi kết quả xét nghiệm.
Không chỉ vậy, MC-80 còn sở hữu tốc độ "ấn tượng". Với khả năng phân tích lên đến 60 lam kính mỗi giờ, hệ thống này giúp tăng tốc đáng kể quy trình làm việc trong phòng xét nghiệm, rút ngắn thời gian chờ đợi kết quả cho bệnh nhân và giải phóng nguồn lực cho các hoạt động khác.
Không dừng lại ở đó, MC-80 còn mở ra những cơ hội hợp tác và trao đổi chuyên môn rộng rãi thông qua chức năng "kết nối không giới hạn". Khả năng xem xét và tư vấn kết quả từ xa giúp các cơ sở y tế có thể dễ dàng chia sẻ thông tin và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế trên diện rộng.
Tại Việt Nam, thị trường thiết bị y tế đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, song hành cùng sự quan tâm ngày càng lớn đến việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực y tế. Chính phủ Việt Nam đã xác định AI là một trong những công nghệ then chốt và ban hành chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030.
Tuy nhiên, hành trình ứng dụng AI trong y tế tại Việt Nam vẫn còn nhiều gian nan phía trước, sự thiếu hụt dữ liệu số hóa chất lượng cao, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ… là những thách thức không hệ nhỏ.
Mindray đã chứng minh rằng việc liên tục rót một phần đáng kể doanh thu vào R&D là yếu tố then chốt để tạp ra những sản phẩm và giải pháp y tế tiên tiến. Việt Nam cần khuyến khích hỗ trợ các hoạt động R&D trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là AI thông qua các chính sách ưu đãi và quỹ đầu tư.
Ngoài ra cũng nên có các chương trình đào tạo chuyên sâu về AI cho nhân viên y tế, đảm bảo họ có thể khai thác hiệu quả những lợi ích mà công nghệ này mang lại, đồng thời thích ứng với những thay đổi trong môi trường làm việc.
Để đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn của lĩnh vực AI trong y tế, Việt Nam cần xây dựng một khung pháp lý và các tiêu chuẩn cụ thể, bao gồm các quy định về bảo mật dữ liệu bệnh nhân, trách nhiệm pháp lý khi sử dụng AI trong chẩn đoán và điều trị, cũng như các tiêu chuẩn về kiểm định chất lượng và hiệu quả của các giải pháp AI y tế.
2. Giảm béo “âm thầm” không đau, không mệt
Trong giai đoạn 2000-2020 béo phì ở Trung Quốc đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng ngày càng gia tăng. Vào năm 2017, tỷ lệ thừa cân của người lớn lên đến 25,8% tổng dân số, ngoài ra. Tỷ lệ hiện mắc tiểu đường type 2 ở người trưởng thành đã tăng từ 10,9% năm 2013 lên 12,4% năm 2018. Sự cộng hưởng của béo phì và tiểu đường đang tạo ra một gánh nặng ngày càng lớn cho hệ thống y tế.
Giữa bối cảnh đó, sự ra đời của Hangzhou Tangji đã mang đến giải quyết vấn dề sức khỏe cộng đồng đặc biệt là bệnh béo phì, thay vì chỉ sử dụng các phương pháp như sống lành mạnh, tư vấn dinh dưỡng, sử dụng thuốc, phẫu thuật béo phì cũng là một lựa chọn.
Điểm cốt lõi của giải pháp Tangji nằm ở việc sử dụng một stent đặc biệt, được chế tạo từ vật liệu polyethylene tương thích sinh học. Thay vì phải trải qua phẫu thuật phức tạp như truyền thống, stent được đưa vào cơ thể một cách nhẹ nhàng qua đường miệng bằng ống nội soi.
Hệ thống Stent chuyển hướng dạ dày chỉ mới được phê duyệt từ Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia Trung Quốc (NMPA) vào tháng 1 năm 2024. Là thiết bị y tế Loại III tiên tiến đầu tiên trên thế giới cho điều trị béo phì bằng can thiệp qua đường ruột. Các chứng nhận ISO13485 và CE mà công ty đạt được là minh chứng cho cam kết về chất lượng và an toàn sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế.
Quy trình này bắt đầu bằng việc nội soi dạ dày tá tràng để bác sĩ có thể quan sát và tiếp cận khu vực cần can thiệp. Sau đó, hệ thống đưa stent, bao gồm thiết bị đưa, stent đã được nạp sẵn và dây dẫn, được luồn qua thực quản, dạ dày và định vị chính xác ở đoạn trên của ruột non, bao gồm tá tràng và hỗng tràng, dưới sự hướng dẫn của hình ảnh nội soi. Khi đã ở đúng vị trí, thiết bị đưa sẽ được rút ra, và stent sẽ tự động nở rộng, tạo thành một lớp lót dọc theo thành ruột non.
Cơ chế hoạt động của hệ thống stent này tập trung vào việc giảm hấp thụ. Lớp lót polyethylene mà stent tạo ra đóng vai trò như một hàng rào vật lý, ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp giữa thức ăn đã tiêu hóa một phần (chyme) và niêm mạc ruột non ở đoạn được lót.
Kết quả là, sự hấp thụ các chất dinh dưỡng đa lượng, đặc biệt là chất béo và carbohydrate, sẽ giảm đi, từ đó giúp người bệnh giảm cân. Điều đáng chú ý là giải pháp này không làm thay đổi cấu trúc sinh lý tự nhiên của đường tiêu hóa.
Điều vượt trội của Sent là khả năng lấy ra khỏi ruột non một cách an toàn thông qua nội soi. Điều này mang lại sự linh hoạt và an tâm hơn cho cả bác sĩ và bệnh nhân so với các phương pháp phẫu thuật.
Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng đáng báo động của tỷ lệ thừa cân, béo phì ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên. Đáng chú ý, Việt Nam được ghi nhận là quốc gia có tốc độ tăng trưởng tỷ lệ béo phì nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á, với mức tăng lên đến 38%. Song hành với tình trạng này, tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường type 2 (T2DM) tại Việt Nam cũng có xu hướng gia tăng nhanh chóng, từ 2,7% năm 2002 lên 5,4% năm 2012, và ước tính có gần 3,8 triệu người trưởng thành mắc bệnh vào năm 2019. Sự cộng hưởng của béo phì và tiểu đường đang tạo ra một gánh nặng ngày càng lớn cho hệ thống y tế Việt Nam.
Trong khi đó, thị trường thiết bị phẫu thuật béo phì tại Việt Nam, ước tính đạt 19,3 triệu đô la Mỹ vào năm 2030, cho thấy nhu cầu ngày càng tăng. Và hệ thống Stent của Hangzhou Tangji có thể làm một tiềm năng to lớn và những bài học giá trị chống lại tiểu đường và béo phì.
Tuy nhiên, khi áp dụng các công nghệ mới này các nhà lãnh đạo ngành y tế Việt Nam cần theo dõi sát sao sự phát triển và kết quả lâm sàng của công nghệ này, đồng thời Việt Nam có thể học hỏi về việc xây dựng các quy trình đánh giá và phê duyệt hiệu quả cho các thiết bị y tế tiên tiến tương tự, dựa trên bằng chứng khoa học và hợp tác với các cơ quan quản lý quốc tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người sử dụng như cách mà Trung Quốc đã công nhận thiết bị y tế đổi mới Stent.
3. Phẫu thuật robot ít xâm lấn: Vết mổ 2,5 cm có ý nghĩa thế nào?
Cuộc cách mạng phẫu thuật robot đang càn quét thị trường toàn cầu, và Trung Quốc đang ở tuyến đầu của sự thay đổi này. Nhu cầu về các phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn, phục hồi nhanh và an toàn đang thúc đẩy sự tăng trưởng chưa từng có. Grandview Research dự đoán rằng thị trường robot phẫu thuật tại Trung Quốc sẽ đạt đến con số 287,9 triệu đô la vào năm 2030, với tốc độ CAGR đáng kinh ngạc là 15,1% từ năm 2025 đến năm 2030.
Nắm bắt thời cơ từ những nghiên cứu tiên phong, vào những năm 2014 và bối cảnh thị trường tiềm năng hiện nay, Shanghai Microport Medbot chính thức ra đời năm 2015 tại 'thung lũng công nghệ' Zhangjiang, Thượng Hải.
Shanghai Microport Medbot đã được niêm yết thành công trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông (HKEX) vào tháng 11 năm 2021 là một cột mốc quan trọng, khẳng định sức mạnh tài chính và sự công nhận của thị trường.
Để trở thành người tiên phong Madbot đã xây dựng nên hai giải pháp tiên tiến một là Robot phẫu thuật nội soi một cổng Toumai SP và hai là robot phẫu thuật nội soi nhiều cánh tay Toumai. Cả hai hệ thống này đều mang đến những bước đột phá đáng kể, hứa hẹn thay đổi diện mạo ngành phẫu thuật hiện đại.
Toumai SP nổi bật với thiết kế một cổng tích hợp, tiên tiến, chỉ yêu cầu một vết mổ nhỏ 2,5cm, thường ở rốn, điều này mang lại lợi ích thẩm mỹ cũng như giảm thiểu xâm lấn cho người bệnh.
Ngoài ra Toumai SP sử dụng công nghệ ống nội soi điện tử 3D độ nét cao, cũng công nghệ cánh tay chữ C kép chéo, cho phép thiết kế điểm cố định an toàn hơn và kiểm soát chính xác hai cánh tay robot qua một vết mổ duy nhất. Giúp tăng độ chính xác và khả năng kiểm soát, giảm nguy cơ cho bệnh nhân.
Toumai mang đến giải pháp phẩu thuật robot với bốn cánh tay được trang bị các tính năng tiên tiến như phản hồi lực, phẫu thuật từ xa 5G, và hình ảnh 3D sống động. Hệ thống này cho phép thực hiện các thủ tục phẫu thuật phức tạp như cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt căn, cắt thận, cắt gan, và phẫu thuật ung thư phổi. Toumai đã đạt được nhiều cột mốc bao gồm 1.500 ca phẫu thuật lâm sàng, thực hiện thành công hơn 80 ca phẫu thuật từ xa 5G.
Xem xét bối cảnh hệ thống y tế của Việt Nam, nơi đang đối mặt với khối lượng phẫu thuật ngày càng tăng, dân số già hóa, chi tiêu cho y tế tăng và tình trạng thiếu bác sĩ phẫu thuật lành nghề thì các giải pháp do Shanghai Microport Medbot cung cấp có ý nghĩa quan trọng. Các doanh nghiệp Việt Nam nên tập trung vào nghiên cứu và phát triển độc lập, chiến lược nhắm mục tiêu vào các nhu cầu chưa được đáp ứng, tận dụng sự hỗ trợ của chính phủ, xây dựng danh mục sản phẩm toàn diện, và ưu tiên toàn cầu hóa là những yếu tố then chốt góp phần vào thành công.
Việt Nam thị trường vốn rất nhạy cảm về giá, trong khi đó, Medbot lại đang hướng tới các hệ thống robot phẫu thuật có chi phí hợp lý, từ đó mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến cho nhiều bệnh viện và bệnh nhân hơn.
Đồng thời, công nghệ phẫu thuật từ xa 5G của Medbot có khả năng giải quyết vấn đề thiếu hụt bác sĩ phẫu thuật chuyên khoa tại các vùng sâu vùng xa, nơi mà việc tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao còn nhiều hạn chế. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe mà còn góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, mang lại lợi ích thiết thực cho toàn bộ hệ thống y tế Việt Nam.
4. AI "may đo" bài tập riêng: Dẫn đường đến dáng đẹp
Trong bối cảnh toàn cầu, lĩnh vực fitness trực tuyến đang chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ, một phần không nhỏ nhờ vào nhu cầu ngày càng cao về sự tiện lợi và khả năng tiếp cận các giải pháp luyện tập số. Đại dịch COVID-19 như một chất xúc tác mạnh mẽ, minh chứng là sự tăng vọt 500% trong lượt tìm kiếm cụm từ "bài tập tại nhà" trên Google chỉ riêng tháng 3 năm 2020.
Tuy nhiên, dù nền tảng trực tuyến mang lại sự tiện lợi cho người tiêu dùng, việc thiếu đi sự đánh giá và hướng dẫn trực tiếp từ người có chuyên môn có thể làm giảm hiệu quả tập luyện và tăng nguy cơ chấn thương. Vấn đề về tính kỷ luật và duy trì động lực khi thiếu vắng sự tương tác vật lý với huấn luyện viên cũng là một trở ngại đáng kể. Cuối cùng, những hạn chế về thiết bị tập luyện tại nhà, lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu, tính chính xác và hiệu quả của nội dung trực tuyến, cùng với sự cạnh tranh khốc liệt giữa vô vàn nền tảng, đều là những yếu tố cần được giải quyết triệt để.
Trong bối cảnh đó, Keep đã xuất hiện như một lời giải cho những bài toán hóc búa của lĩnh vực fitness kỹ thuật số. Ra đời vào năm 2014 dưới bàn tay của Wang Ning, một sinh viên đại học đầy nhiệt huyết, Keep, với trụ sở tại Bắc Kinh, đã nhanh chóng vươn lên vị trí dẫn đầu thị trường fitness Trung Quốc.
Câu chuyện khởi nguồn từ chính hành trình giảm cân cá nhân đầy thử thách của nhà sáng lập, dựa trên những nghiên cứu trực tuyến. Đến tháng 7 năm 2023, Keep đã ghi dấu ấn bằng việc IPO thành công trên Sàn giao dịch Chứng khoán Hồng Kông, đạt giá trị thị trường ấn tượng hơn 15,9 tỷ đô la Hồng Kông (tương đương khoảng 2,04 tỷ đô la Mỹ). Sự tăng trưởng thần tốc này đã thu hút sự đầu tư từ các quỹ lớn như SoftBank, GGV Capital, Morningside Ventures và Tencent.
Quy trình hoạt động của Keep được thiết kế tối ưu cho người dùng: sau khi tải và cài đặt ứng dụng trên thiết bị di động, người dùng sẽ được tiếp cận một thư viện khổng lồ các video và lớp học trực tiếp, bao gồm đa dạng các loại hình và cấp độ tập luyện khác nhau.
Ứng dụng sẽ tự động theo dõi hoạt động, tiến trình và các dữ liệu sức khỏe liên quan của người dùng. Điểm đặc biệt nằm ở chỗ, các thuật toán AI tiên tiến sẽ phân tích dữ liệu này để đưa ra các kế hoạch tập luyện được cá nhân hóa cao độ, đồng thời điều chỉnh độ khó một cách linh hoạt dựa trên hiệu suất và phản hồi của người dùng.
Không dừng lại ở đó, Keep còn tạo ra một không gian kết nối cộng đồng, nơi người dùng có thể giao lưu với bạn bè, chia sẻ thành tích và tham gia vào các cộng đồng trực tuyến ngay trong ứng dụng. Để tăng thêm sự tiện lợi, người dùng còn có thể mua sắm trực tiếp các sản phẩm liên quan đến fitness thông qua sàn thương mại điện tử tích hợp. Bước tiến xa hơn, Keep còn mở rộng sang lĩnh vực offline với chuỗi phòng tập thể hình Keepland tại các thành phố lớn ở Trung Quốc, tạo ra một trải nghiệm đa kênh liền mạch.
Keep xóa bỏ những rào cản về thời gian và địa lý của các phòng tập truyền thống, tăng cường sự tiện lợi và linh hoạt cùng với khả năng cá nhân hóa cao, nhờ vào sự hỗ trợ của AI, giúp các kế hoạch tập luyện phù hợp với nhu cầu và mục tiêu riêng của từng cá nhân, mang lại trải nghiệm hiệu quả và hấp dẫn hơn hẳn so với các chương trình đại trà.
Keep còn thành công trong việc tăng cường động lực và tính trách nhiệm thông qua việc tích hợp các tính năng xã hội và yếu tố gamification, giúp người dùng duy trì sự hứng thú và tuân thủ kế hoạch tập luyện. Keep mang đến một giải pháp chi phí hợp lý hơn so với việc đăng ký các gói tập truyền thống hoặc thuê huấn luyện viên cá nhân. Cuối cùng, việc xây dựng một hệ sinh thái toàn diện, tích hợp mọi khía cạnh của hành trình fitness vào một nền tảng duy nhất, đã tạo ra một trải nghiệm liền mạch và hấp dẫn cho người dùng.
Thị trường sức khỏe và fitness của Việt Nam đang trải qua giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng, mang đến những cơ hội đáng kể. Dự kiến, thị trường dịch vụ fitness Việt Nam sẽ đạt khoảng 3,78 tỷ đô la Mỹ vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng hàng năm mạnh mẽ là 19,08% từ năm 2022 đến năm 2030. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt những kỹ thuật mà Keep áp dụng, như việc tích hợp AI cá nhân hóa cho người dùng và khả năng xây dựng cộng đồng mạng mẽ.
Việc Keep tích hợp thành công nền tảng thương mại điện tử cho các sản phẩm fitness mang lại một nguồn doanh thu bổ sung và tăng cường sự tiện lợi cho người dùng. Các nền tảng Việt Nam có thể khám phá các quan hệ đối tác chiến lược tương tự với các nhà cung cấp thiết bị và quần áo fitness địa phương cũng như sự kết hợp giữa phòng tập ảo và phòng tập vật lý để có thể xây dựng lòng trung thành.
Tuy nhiên với thị trường Việt Nam, các doanh nghiệp cũng cần xem xét các điều chỉnh nội dung sao cho phù hợp với thị trường địa phương, cũng như phải xây dựng được lòng tin và giải quyết mối lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu.
Dung Trần
