Việc bảo tồn và truyền bá văn hóa Trung Quốc đang gặp thách thức khi đô thị hóa, hiện đại hóa khiến di sản mai một, còn giới trẻ ngày càng xa rời truyền thống. Thương mại hóa quá mức cũng đe dọa bản sắc văn hóa, làm nghệ thuật truyền thống mất đi giá trị nguyên bản. Nếu không cân bằng giữa bảo tồn và đổi mới, di sản có nguy cơ bị lãng quên hoặc biến đổi thiếu kiểm soát. Trước thực trạng này, nhiều startup và tổ chức đang ứng dụng công nghệ để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa. Nhờ AI, quét 3D, VR/AR, họ giúp di sản không chỉ được lưu giữ mà còn trở nên sống động, dễ tiếp cận hơn trong thời đại số.
Island6, hay còn gọi là Liu Dao, là một tập thể nghệ thuật đa phương tiện được thành lập vào năm 2006 tại Thượng Hải, Trung Quốc. Nhóm nghệ thuật này hoạt động tại Island6 Arts Center, một không gian sáng tạo chuyên trưng bày các tác phẩm kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống Trung Hoa và công nghệ hiện đại. Với sự tham gia của các nghệ sĩ, lập trình viên, và nhà nghiên cứu, Island6 tập trung vào việc khám phá sự giao thoa giữa nghệ thuật kỹ thuật số, công nghệ và văn hóa truyền thống Trung Quốc.
Island6 - Điểm giao thoa giữa AI và văn hóa truyền thống
Island6 nổi bật nhờ vào sự kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật truyền thống và công nghệ hiện đại, tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tương tác và trải nghiệm người xem cá nhân hóa. Điểm đặc biệt trong giải pháp sáng tạo của họ là việc sử dụng công nghệ cảm biến, AI, VR và AR, cho phép người tham gia không chỉ ngắm nhìn mà còn tương tác trực tiếp với tác phẩm, khiến mỗi trải nghiệm trở nên sống động và thay đổi theo hành động của người xem. Nghệ thuật robot và kể chuyện tương tác là những yếu tố sáng tạo quan trọng, giúp người xem trở thành một phần của quá trình sáng tạo, thay vì chỉ là người quan sát. Điều làm nên USP của Island6 là mô hình mở, nơi họ hợp tác toàn cầu và áp dụng công nghệ mã nguồn mở, khuyến khích sự sáng tạo cộng đồng và phát triển nghệ thuật một cách bền vững. Đây là một cách tiếp cận đột phá, giúp nâng cao khả năng tiếp cận và đổi mới trong nghệ thuật, đồng thời tạo ra một môi trường hợp tác sáng tạo mạnh mẽ, khác biệt hoàn toàn so với các mô hình nghệ thuật truyền thống.
Giải pháp này đến từ việc Island6 phải đối mặt với một số khó khăn lớn trong thị trường nghệ thuật hiện đại, đặc biệt là khi phải vượt qua sự hoài nghi từ những người yêu thích nghệ thuật truyền thống, những người có thể không quen với nghệ thuật số và tương tác. Việc áp dụng công nghệ vào nghệ thuật còn mới mẻ đối với nhiều người, đặc biệt là ở các thị trường có nền văn hóa nghệ thuật bảo thủ. Hơn nữa, việc tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tương tác yêu cầu sự đầu tư lớn về công nghệ, nhân lực và nghiên cứu, đồng thời có thể gặp khó khăn trong việc duy trì sự cân bằng giữa đổi mới và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.
Việt Nam có thể học hỏi từ cách hoạt động của Island6 để khai thác các tiềm năng nghệ thuật số, kết hợp nghệ thuật truyền thống với công nghệ hiện đại như AI và VR, nhằm mở rộng thị trường nghệ thuật cho thế hệ trẻ và các doanh nghiệp sáng tạo. Bằng cách tận dụng công nghệ mở và hợp tác quốc tế, Việt Nam có thể thu hút các nghệ sĩ, startup và nhà nghiên cứu để xây dựng một cộng đồng sáng tạo mạnh mẽ, đồng thời tạo ra các sản phẩm nghệ thuật số dễ tiếp cận, thân thiện với người dùng, giúp kết nối các giá trị văn hóa truyền thống với thị trường quốc tế. Việc đẩy mạnh giáo dục về nghệ thuật công nghệ sẽ là một bước đi chiến lược để xây dựng nền tảng vững chắc cho ngành nghệ thuật kỹ thuật số tại Việt Nam.
Game Science được thành lập vào năm 2014 tại Thâm Quyến, Trung Quốc bởi một nhóm cựu nhân viên của Tencent. Công ty tập trung vào phát triển trò chơi cao cấp (AAA) lấy cảm hứng từ văn hóa Trung Quốc, kết hợp đồ họa chất lượng cao với lối chơi sáng tạo. Game Science được biết đến nhiều nhất qua dự án Black Myth: Wukong, một trò chơi hành động nhập vai dựa trên Tây Du Ký, nhằm mang thần thoại và nghệ thuật truyền thống Trung Hoa đến với khán giả toàn cầu thông qua công nghệ tiên tiến và thiết kế hiện đại.
Game Science - Kết hợp công nghệ để tái hiện câu truyện Tây Du Ký trong game
Game Science khác biệt nhờ kết hợp công nghệ tiên tiến với văn hóa thần thoại Trung Quốc, biến những huyền thoại cổ thành trải nghiệm game sống động. Thay vì chỉ tập trung vào đồ họa, họ sử dụng AI, motion capture, Ray Tracing và vật lý động để tái hiện câu chuyện lịch sử và thần thoại một cách chân thực và giàu cảm xúc. Người chơi không chỉ chiến đấu mà còn khám phá, trải nghiệm văn hóa qua mỗi nhiệm vụ, môi trường và biểu tượng trong game. Unreal Engine 5 với Nanite giúp hiển thị đồ họa siêu thực, tái hiện chi tiết từ vảy rồng đến lớp giáp nhân vật. Motion capture mang lại chuyển động mượt mà, tự nhiên như phim điện ảnh, còn AI thông minh giúp kẻ thù học hỏi và thay đổi chiến thuật, khiến mỗi trận chiến đều thử thách và hấp dẫn. Ray Tracing tạo hiệu ứng ánh sáng huyền bí, làm nổi bật bầu không khí kỳ ảo của thần thoại Trung Hoa. Hệ thống vật lý mô phỏng giúp môi trường phản ứng chân thực, từ dấu chân in trên tuyết đến cành cây rung động khi giao tranh. Âm thanh 3D tái tạo không gian sống động, đưa người chơi đắm chìm vào thế giới thần thoại. Nhờ sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và chiều sâu văn hóa, Game Science không chỉ phát triển một trò chơi hành động mà còn tạo ra một hành trình khám phá thần thoại, đưa văn hóa Trung Quốc đến gần hơn với thế giới thông qua trải nghiệm game đầy mê hoặc và chân thực.
Để tìm được giải pháp đó, Game Science đã phải đối mặt với không ít khó khăn trong việc tìm giải pháp thích hợp khi phát triển các trò chơi mang đậm yếu tố văn hóa truyền thống. Một trong những thử thách lớn là làm sao kết hợp hài hòa giữa yếu tố văn hóa đặc trưng của Trung Quốc với những yêu cầu về công nghệ hiện đại trong ngành game. Việc này đòi hỏi không chỉ kỹ thuật cao mà còn cần sự tinh tế trong việc truyền tải giá trị văn hóa mà không làm mất đi tính hấp dẫn đối với người chơi toàn cầu. Bên cạnh đó, sự đối mặt với thị trường quốc tế cũng tạo ra thách thức trong việc làm sao để trò chơi có thể thu hút người chơi ở các nền văn hóa khác mà vẫn giữ được bản sắc và nét đặc trưng của văn hóa Trung Quốc.
Việt Nam có thể học hỏi từ giải pháp của Game Science để đối mặt với những khó khăn tương tự trong phát triển ngành công nghiệp game của mình. Bằng cách kết hợp văn hóa truyền thống với công nghệ tiên tiến, Việt Nam có thể phát triển những sản phẩm game độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc, đồng thời thu hút người chơi quốc tế thông qua việc sử dụng công nghệ hiện đại như AI và đồ họa chất lượng cao. Một hướng đi khả thi là khai thác các yếu tố văn hóa, lịch sử Việt Nam, như hình ảnh từ các truyền thuyết, anh hùng dân tộc để tạo ra các trò chơi không chỉ giải trí mà còn giúp người chơi hiểu biết thêm về nền văn hóa Việt. Thêm vào đó, việc hợp tác quốc tế và lắng nghe phản hồi từ cộng đồng game toàn cầu sẽ giúp Việt Nam vượt qua được thách thức trong việc đưa game Việt ra thế giới mà vẫn bảo tồn được bản sắc văn hóa riêng biệt.
Tại Trung Quốc, ShanHai Museum đã phát triển một nền tảng trực tuyến tên SumHi với mục tiêu là số hóa và giới thiệu các hiện vật văn hóa, giúp người dùng khám phá và trải nghiệm các bảo vật cổ thông qua ứng dụng di động. Bằng cách kết hợp công nghệ hiện đại với di sản văn hóa, Shanhai Museum mang đến một phương thức tiếp cận mới mẻ, giúp công chúng dễ dàng tiếp cận và hiểu sâu hơn về nghệ thuật và lịch sử Trung Quốc.
Shanhai Museum - Khám phá bộ sưu tập cổ vật thông qua ứng dụng di động
Shanhai Museum sở hữu một bộ sưu tập đồ sộ với gần 1,02 triệu hiện vật, trong đó khoảng 140.000 cổ vật được xếp vào hàng quốc bảo. Để bảo tồn và truyền bá di sản văn hóa một cách hiệu quả, bảo tàng đã ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm tạo ra trải nghiệm tương tác, hiện đại hóa cách tiếp cận với kho tàng lịch sử này. Một trong những giải pháp đột phá là số hóa di sản bằng AI và quét 3D, giúp tái tạo các hiện vật cổ với độ chính xác cao, bảo vệ chúng khỏi tác động của thời gian. Công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) mang đến trải nghiệm tham quan sống động, cho phép người dùng khám phá hiện vật trong không gian ảo hoặc tương tác với di tích qua thiết bị di động. AI chatbot đóng vai trò hướng dẫn viên thông minh, cung cấp thông tin cá nhân hóa theo sở thích của du khách bằng nhiều ngôn ngữ. Ngoài ra, Shanhai Museum còn ứng dụng Blockchain để xác thực nguồn gốc hiện vật, ngăn chặn giả mạo và đảm bảo tính minh bạch của dữ liệu lịch sử. Không dừng lại ở đó, bảo tàng còn tiên phong trong việc phát triển bảo tàng metaverse, giúp người dùng từ khắp nơi trên thế giới tham quan trực tuyến và thậm chí sở hữu các bản sao NFT của cổ vật.
Shanhai Museum đối mặt với nhiều thách thức trong việc bảo tồn, quản lý và quảng bá di sản văn hóa. Bảo tàng cũng gặp khó khăn trong việc thu hút công chúng, đặc biệt là giới trẻ, khi xu hướng tiêu dùng nội dung chuyển dịch sang các nền tảng số và trải nghiệm tương tác. Sự cạnh tranh với các hình thức giải trí hiện đại như Metaverse, game nhập vai và AI đặt ra yêu cầu đổi mới để bảo tàng không trở nên lỗi thời. Ngoài ra, vấn đề xác thực nguồn gốc và chống lại nạn làm giả cổ vật cũng là một thách thức lớn, đòi hỏi sự minh bạch trong dữ liệu di sản. Dù có tiềm năng ứng dụng công nghệ cao, hạn chế về ngân sách và nhân lực khiến việc triển khai AI, VR/AR và blockchain gặp nhiều trở ngại.
Việt Nam cũng đối mặt với những thách thức tương tự trong việc bảo tồn và quảng bá văn hóa. Nhiều hiện vật quý tại các bảo tàng trong nước vẫn chỉ được lưu giữ theo phương pháp truyền thống, gây khó khăn trong việc tiếp cận rộng rãi. Từ mô hình của Shanhai Museum, Việt Nam có thể học hỏi và áp dụng công nghệ số hóa và quét 3D để lưu trữ, phục dựng hiện vật, đồng thời tận dụng VR/AR để nâng cao trải nghiệm tham quan. Việc tích hợp AI hướng dẫn thông minh và Blockchain trong xác thực di sản cũng sẽ giúp tăng cường giá trị bảo tàng, thu hút sự quan tâm của công chúng.
4. AI tái sinh các di tích hư tổn
Tencent's Tanyuan Initiatives là một dự án tiên phong nhằm kết hợp công nghệ hiện đại với bảo tồn di sản văn hóa Trung Quốc. Khởi xướng từ năm 2020, chương trình này tập trung vào việc ứng dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến để bảo vệ và phát huy giá trị của các di sản quan trọng.
Tencent's Tanyuan Initiatives - Chiến thuật kỹ thuật số bảo tồn di sản văn hóa
Một trong những điểm nổi bật của Tanyuan Initiatives là việc sử dụng công nghệ hình ảnh muon để khảo sát và bảo tồn các di sản như Hang đá Vân Cương. Bằng cách sử dụng các hạt muon, các nhà nghiên cứu có thể thu thập dữ liệu về cấu trúc bên trong của hang động, từ đó tạo ra các mô hình 3D chính xác. Những mô hình này giúp xác định các điểm yếu trong cấu trúc, hỗ trợ việc bảo tồn và phục hồi di sản một cách hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ hình ảnh muon mang lại lợi ích quan trọng trong bảo tồn di sản. Phương pháp này phi xâm lấn, không cần khoan cắt hay tiếp xúc trực tiếp, giúp giảm thiểu rủi ro hư hại. Đồng thời, nó cung cấp hình ảnh chính xácvề cấu trúc bên trong, giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Dữ liệu thu thập hỗ trợ lập kế hoạch bảo tồn và phục hồi hiệu quả, đảm bảo di sản được bảo vệ lâu dài. Ngoài ra, Tanyuan Initiatives cũng áp dụng VR và AR để mang di sản đến gần hơn với công chúng. Với VR, người dùng có thể tham quan các di tích cổ ngay tại nhà, bước vào những không gian lịch sử được phục dựng một cách chân thực. AR cho phép khách tham quan sử dụng điện thoại để quét và tương tác trực tiếp với các hiện vật, hiển thị thông tin chi tiết hoặc thậm chí xem phiên bản phục dựng của công trình cổ đã bị hủy hoại theo thời gian.
Tencent’s Tanyuan Initiatives đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình số hóa và bảo tồn di sản văn hóa Trung Quốc, đặc biệt là sự phức tạp trong bảo tồn hiện vật, chi phí công nghệ cao và rào cản tiếp cận công chúng. Việc quét 3D, VR/AR và AI phục dựng di sản đòi hỏi nguồn dữ liệu khổng lồ, trong khi một số hiện vật bị hư hại nghiêm trọng hoặc thiếu tài liệu lịch sử, khiến việc tái tạo gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, ứng dụng blockchain và NFT trong bảo tồn di sản vẫn là một khái niệm mới, dễ gây tranh cãi về tính pháp lý và thương mại hóa văn hóa. Những thách thức này cũng phản ánh bài toán bảo tồn di sản tại Việt Nam, nơi nhiều hiện vật có nguy cơ xuống cấp nhưng chưa được số hóa hoặc ứng dụng công nghệ phục dựng.
Việt Nam có thể học hỏi từ Tanyuan Initiatives trong việc ứng dụng AI và quét 3D để số hóa di sản, giúp bảo tồn lâu dài và dễ dàng phổ biến đến công chúng. Ngoài ra, việc tích hợp công nghệ VR/AR vào du lịch văn hóa có thể giúp Việt Nam thu hút khách tham quan quốc tế và nâng cao trải nghiệm giáo dục di sản. Tanyuan Initiatives cũng cho thấy rằng bảo tồn văn hóa không chỉ dừng lại ở việc lưu giữ mà cần biến di sản thành trải nghiệm sống động, tương tác và có giá trị kinh tế, mở ra hướng đi mới cho Việt Nam trong việc phát triển ngành công nghiệp di sản bền vững và sáng tạo hơn.
Tuấn Kiệt
Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm những kết nối nguồn lực phù hợp để ’tiến quân’ vào thị trường đổi mới sáng tạo ở Trung Quốc một cách hiệu quả, hãy kết nối ngay với BambuUP!
Chúng tôi đã đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp hàng đầu như Heineken Việt Nam, FASLINK, DKSH Smollan, MAB Solutions, VCCI .. trong việc công bố các thách thức đổi mới sáng tạo mở và tổ chức các chuyến học tập & kết nối đổi mới sáng tạo Quốc tế cho doanh nghiệp. BambuUP tự hào là đối tác chiến lược đáng tin cậy, luôn hỗ trợ doanh nghiệp trong các hoạt động đổi mới sáng tạo và quá trình chuyển đổi xanh mạnh mẽ.
Để không bỏ lỡ những tin tức mới nhất hàng tuần về Đổi Mới Sáng Tạo xanh ở Việt Nam, bạn có thể:
Cuộc cách mạng thầm lặng của IPTech: Số hóa, tự động hóa và minh bạch
Trung bình một ý tưởng tốt sẽ bị sao chép trong vòng 6 tháng - hoặc nhanh hơn nếu không được bảo hộ đúng cách.
Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Làm thế nào để doanh nghiệp giữ vững thành quả sáng tạo, vừa khai thác tối đa tiềm năng từ công nghệ sở hữu trí tuệ mới để tạo ra những cơ hội kinh doanh đột phá?
Cùng BambuUP điểm qua những ví dụ điển hình thành công trong lĩnh vực công nghệ về sở hữu trí tuệ, mở ra nhiều bài học và cảm hứng cho doanh nghiệp Việt Nam trên hành trình chuyển đổi số.
Đổi mới sáng tạo là gì? Cẩm nang toàn diện về ĐMST cho doanh nghiệp
Đổi mới sáng tạo (Innovation) là quá trình phát triển và áp dụng các ý tưởng, sản phẩm, dịch vụ hoặc phương pháp mới nhằm tạo ra giá trị gia tăng và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Làn sóng đột phá Insurtech: Khi hạt giống AI bắt đầu nảy mầm trong ngành bảo hiểm toàn cầu
“Mùa xuân Insurtech" đã đến! Với tổng vốn đầu tư Q1/2025 đạt 1,31 tỷ USD, tăng 90,2% so với quý trước. Đáng chú ý, AI đang dẫn đầu cuộc đua, chiếm 61,2% giao dịch, mở ra kỷ nguyên mới cho ngành bảo hiểm với trải nghiệm khách hàng toàn diện, quản lý rủi ro thông minh hơn và vận hành hiệu quả hơn.
Những xu hướng AI nào đang viết lại luật chơi cho ngành bảo hiểm?
Hãy cùng BambuUP khám phá 4 giải pháp nổi bật từ Innovation of the Week, nơi những startup công nghệ đang biến thách thức thành cơ hội trong kỷ nguyên số!
Những xu hướng AI nào đang viết lại luật chơi cho ngành bảo hiểm?
Hãy cùng BambuUP khám phá 4 giải pháp nổi bật từ Innovation of the Week, nơi những startup công nghệ đang biến thách thức thành cơ hội trong kỷ nguyên số!
